Apollon et Delphes
Part of : Χρονικά αισθητικής : ετήσιον δελτίον της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής ; Vol.Θ-Ι, 1970, pages 31-38
Issue:
Pages:
31-38
Parallel Title:
Απόλλων και Δελφοί
Author:
Abstract:
Ποια είναι ή βαθυτέρα έννοια του ’Απόλλωνος καί της λατρείας του εις τους Δελφούς, έννοια ή οποία καθιστά πάντοτε επίκαιρον την «Δελφικήν ιδέαν» θα το άντιληφθώμεν μόνον εάν προσπαθήσωμεν νά άναγνωρίσωμεν την αρχικήν ύπόστασιν τοΰ θεού τήν όποιαν θολώνει ή πολλαπλότης των ιδιοτήτων υπό τάς οποίας μας έμφανίζεται ό θεός ούτος.'Οδηγός είς τήν προσπάθειαν ταύτην είναι κυρίως ό Ελληνικός Μύθος εις τόν όποιον οφείλεται ή λαμπροτέρα αύτή δημιουργία τοΰ ελληνικού πνεύματος. Αΐ περιπέτειαι τής γεννήσεως τού ’Απόλλωνος δεικνύουν τήν άπόλυτον άντίθεσιν τής νέας γενεάς των θεών, ή όποια αντικατέστησε τάς θεότητας τής προϊστορικής εποχής. 'Η επιθυμία τής "Ηρας νά ματαίωση τήν γέννησιν τοΰ ’Απόλλωνος δεν προέρχεται άπό τήν πικρίαν τής άπατηθείσηςσυζύγου, άλλά άπό τόν φόβον ότι ό νέος θεός θά έξασφαλίση εις τό άνθρώπινον γένος τό δικαίωμα τής ύπάρξεως, τήν μοίραν τήν όποιαν δικαιούται μέσα είς το σύμπαν καί τήν οποίαν τοΰ ήρνοΰντο οί παλαιοί θεοί εις τούς όποιους άνήκει και ή 'Ήρα.'Η λύρα τα τόξα και η μαντική δεν εκπροσωπούν διαφόρους, ασχέτους μεταξύ των τομείς της δραστηριότητας του Απόλλωνος άλλά τήν συνάρτησιν των εκδηλώσεων της νέας σχέσεως τοΰ Θεοΰ προς τόν άνθρωπον. 'Η λύρα του Απόλλωνος συνοδεύει το άσμα των Μουσών εις τον Όλυμπον, άσμα πού αποκαλύπτει τήν ούσίαν τοΰ κόσμου έν τή όλότητί του, διδάσκει τον αιώνιον ρυθμόν καί το μέτρον τής ζωής αδιάκριτου εις παρελθόν, παρόν καί μέλλον, περιέχει τήν θείαν σοφίαν, τής οποίας είκών είναι ή ανθρώπινη παιδεία, διδάσκει τά όρια τής ελευθερίας τά όποια οί θεοί επιτρέπουν εις τήν άνθρωπίνην διαγωγήν. «Θνητά φρονεϊν» είναι ή θεία επιταγή πρόςΣυνείδησιν τής άποστάσεως μεταξύ θεοϋ καί άνθρώπων.Εις τήν άπόστασιν ταύτην οφείλεται ό χαρακτηρισμός του ’Απόλλωνος ώς έκη βόλου. 'Η άνθρωπίνη μοίρα υπάρχει μόνον χάρις εις τό μεταξύ άνθρώπου καί θεοΰ ελεύθερον τοΰτο διάστημα, συνισταμένη άπό τήν άδυναμίαν άφ’ενός τής άνθρωπίνης φύσεως καί άπό τήν δύναμιν τοΰ πνεύματος άφ’ ετέρου το όποιον τείνει πρός τήν αθανασίαν. Τά βέλη του ό ’Απόλλων ρίπτει έπιτυχώς πάντοτε εναντίον όσων βιάζουν τά όρια τής μοίρας ταύτης.'Η άθανασία τοΰ ανθρωπίνου πνεύματος είναι ελλιπής διότι περιορίζεται μόνον εις τήν γνώσιν τοΰ παρελθόντος καί τοΰ παρόντος. 'Η γνώσις τοΰ μέλλοντος τοΰ είναι άπηγορευμένη. 'Η μαντική τοΰ ’Απόλλωνος, άπηλλαγμένη τής μαγείας, κύριον δείγμα τής θείας φιλανθρωπίας, βοηθεϊ εις την άδυναμίαν αυτήν. 'Η φωνή τοΰ ’Απόλλωνος πού ακούεται εις τούς Δελφούς είναι ή μακρινή ηχώ τής λύρας του" φθάνει εις τόν άνθρωπον ασαφής καί ό άνθρωπος οφείλει νά τήν άκούση άλλά καί νά τήν εξηγήση όρθώς με τήν σωφροσύνην πού τοΰ έχει χαρίσει ό θεός. 'Ο καθαρμός τόν όποιον ευρισκον οί προσφεύγοντες εις τούς Δελφούς νοείται επίσης ώς δείγμα τής θείας φιλανθρωπίας.Αλλά μία τοιαύτη δημιουργία όπως ό ’Απόλλων είναι άδύνατον νά έννοηθή έ'ξω άπό τά πλαίσια τής αρχαίας έλευθέρας πόλείος, εις τήν όποιαν μόνον ήτο δυνατόν νά άναπτυχθή ή προσωπικότης τοΰ άνθρώπου" ή δημιουργία καί τοΰ ’Απόλλωνος καί τής πόλεως, ώς τοΰ θεμελιώδους πολιτικοΰ θεσμοΰ των αρχαίων είναι φαινόμενα σύγχρονα. Ή νομοθεσία των άρχαίων πόλεων έξηρτάτο άπό τούς χρησμούς τοΰ ’Απόλλωνος, αί άποικίαι έδημιουργοΰντο υπό τήν οδηγίαν του. Είναι ευνόητος έκ τούτου ή απέχθεια τοΰ θεοΰ εναντίον τής τυραννίδος ήτις παραβιάζει τόν νόμον τής πόλεως, τόν όποιον προστατεύει."Οσον τό άνθρώπινον πνεΰμα άναπτυσσόμενον άνέρχεται ύψηλότερον τόσον καί οί θεοί άνέρχονται εις ύψηλοτέρας σφαίρας. Ή άπόστασις παραμένει πάντοτε ή αυτή. Διαφορετικά ή έ'ννοια τοΰ άνθρώπου, ώς συνείδησις της ύπάρξεως, θά έπαυε νά ύπάρχη. Ταύτης άκριβώς δημιουργόν καί προστάτην έπλασαν οί "Ελληνες τόν θεόν των Δελφών
Subject:
Subject (LC):
