Apollinisch-Dionysisch : Wesen und Herkunft einer Grundunterscheidung bei Nietzsche
Part of : Χρονικά αισθητικής : ετήσιον δελτίον της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής ; Vol.33, No.1, 1994, pages 9-24
Issue:
Pages:
9-24
Parallel Title:
Απολλώνιο - Διονυσιακό : ουσία και προέλευση μιας θεμελιώδους διακρίσεως
Author:
Abstract:
Ή θεμελιώδης θέση τοΰ Nietzsche φωτίζεται άπό τήν άντιστροφή της πλατωνικήςμεταφυσικής. Δέν είναι τό Είναι άλλά τό Γίγνεσθαι πού δίνει τήν ούσία τοΰ πραγματικού. Μέ αφετηρία τήν βουλησιαρχική φιλοσοφία τού Schopenhauer ό Nietzsche θά άναπτύξει τήν σκέψη τής βουλήσεως για δύναμη ως δημιουργικής δυνάμεως πού κλείνει μέσα της δλες τις μεταμορφώσεις άντικρουομένων δυνάμεων άκόμη καί τήν άντίφαση, τό πάθος,τόν θάνατο. Έτσι θά θέσει ό Nietzsche τό έρώτημα: πώς είναι δυνατό να συνυπάρχει ή ζωήμέ τήν οδύνη, τό άλγος;Στην προοπτική τής νιτσεϊκής φιλοσοφίας ή Τέχνη έχει πιά τό προβάδισμα. Ή πλατωνική κυριαρχία τών Ιδεών καί τοΰ νοητού πού οδηγούσε στήν άντίληψη τής τέχνης ώς άπλής μιμήσεως τού αίοθητού ξένης προς τό πραγματικό, έχει άπορριφθεΐ. Ή Τέχνη είναι έκείνη πού σώζει τήν ζωή άπό τήν έκμηδένιση στήν όποια θά τήν ώθοΰσε ή οδύνη. Έτσι εισδύει στην Τέχνη μια θεμελιώδης διάκριση τήν όποια ή παραδεδομένη μεταφυσική δέν άντιμετώπιζε, ή διάκριση άνάμεσα στις πλαστικές τέχνες καί την μουσική. Οί πρώτες καλύπτουν τήν ζωή μέσα άπό τό ώραίο φαινόμενο, ένώ ή μουσική χάνεται καί βυθίζεται στήν άρχέγονη ζωή τής πρωταρχικής βουλήσεως. Επειδή όμως καί οί δύο αύτές μορφές τέχνης διατηρούν την ζωή και έχουν θεραπευτική έπίδραση, γι' αύτό ό Nietzsche βλέπει σ' αύτές κάτι τό θεϊκό. Στό φαινόμενο τήν δύναμη τοΰ ’Απόλλωνα καί στό οργιαστικό τήν δύναμη τοΰ Διονύσου.Ή Τέχνη λοιπόν δέν είναι τίποτε άλλο άπό τήν φυσική έξωτερίκευση, μέσω μιμήσεως, των δύο κόσμων, τοΰ άπολλώνειου κόσμου τοΰ ονείρου μέ τις διάφορες μορφές του καί τοΰ διονυσιακού κόσμου πού είναι εκτόνωση ύπερχειλίζουσας ζωής μέσα άπό τήν άμεση έκφραση τραγουδιού και χοροΰ.Τόύψηλότερο επίτευγμα τής τέχνης είναι τό τραγικό, διονυσιακό-άπολλώνειο, έργο τέχνης όπου μέσα άπό τήν διονυσιακή μουσική καί μέσα άπό τά άπολλώνεια οράματα τό άτομικό διαλύεται γιά νά ένωθεΐ οργιαστικά μέ τήν διονυσιακή άρχέγονη βούληση. Τούτο τό τραγικό έχει πραγματοποιηθεί δύο φορές: στήν έλληνική τραγωδία καί στήν μουσική τούΒάγκνερ (Τριστάνος).Ή άποστολή τού συγχρόνου στοχασμού είναι νά έγκύψει καί πάλι στο φαινόμενο τής Τέχνης μέσα άπό τήν βαθιά άρχέγονη διάσταση τού Είναι τήν όποια ό Nietzsche τής προσέδωοε.
Subject:
Notes:
Περιέχει σημειώσεις
