22-26

Environmental literacy and religious education : perspectives for their interconnection in Schools of Second Chance

Άρθρα - Μελέτες - Έρευνες

• Μαζνέικος, Αντώνιος Αθ.

Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) θεσπίστηκαν με νόμο το 1997. Το μάθημα του περιβαλλοντικού γραμματισμού διδάσκεται και στους δύο κύκλους σπουδών. Σκοπός του περιβαλλοντικού γραμματισμού είναι η καλλιέργεια πολιτών που θα διαχειριστούν υπεύθυνα το περιβάλλον. Η φύση των περιβαλλοντικών προβλημάτων απαιτεί την εμπλοκή όλων των κλάδων-επιστημών για την αποτελεσματική διευθέτησή τους. Στο πλαίσιο αυτό οι διαθεματικές προσεγγίσεις του περιβαλλοντικού γραμματισμού με τους υπόλοιπους γραμματισμούς αλλά και με άλλα γνωστικά αντικείμενα, θεωρούμε ότι μπορούν να προσφέρουν μια διαφορετική οπτική. Η θρησκευτική αγωγή ως βίωση και έμπρακτος σεβασμός προς το περιβάλλον μπορεί να συμβάλει θετικά στη διαμόρφωση πολιτών με συνείδηση απέναντι στο περιβάλλον.

• Educational sciences
• Philosophy, Ethics and Religion

• Εκπαίδευση ενηλίκων
• Environmental education
• Θρησκευτική εκπαίδευση
• Literacy

Περιέχει βιβλιογραφία

1. Αθανασάκης, Α., & Κουσουρής, Θ. (1987). Οικολογική παιδείακαι Περιβαλλοντική αγωγή, Αθήνα : Μπουκομάνης.Αθανασάκης, Α. (2007). «Θεματικές και μεθοδολογικέςσυγκλίσεις εξαρτήσεις ανάμεσα στην οικο-περιβαλ-λοντικήκαι στη θρησκευτική αγωγή» στο Ορθοδο­ξία και Παιδεία στο δρόμο της Εκπαίδευσης για τηναειφορία. Πρακτικά συνέδριου Σιβιτανίδειος ΣχολήΤεχνών και Επαγγελμάτων 28-29 Ιανουάριου 2006,Αθήνα : Γραφείο-Ίδρυμα Νεότητος Ιεράς Αρχιεπι­σκοπής Αθηνών, σ. 101-105.Αθανασάκης, Α. (1996). «Οικολογική Παιδεία και Θρησκευτι­κή Αγωγή», στο Ορθοδοξία και Φυσικές Επιστήμες,Αθήνα: Σαββάλας-Ένωση Ελλήνων Φυσικών-Παράρ-τημα Ανατολικής Κρήτης, σ.171-175.Βασιλοπούλου, Μ. (2004). «Η συμβολή της ΠεριβαλλοντικήςΕκπαίδευσης στη γενικότερη παιδεία του πολίτη»στο Περιβάλλον-Παιδεία-Πολιτισμός : Πρακτικάεπιμορφωτικών συναντήσεων, Αθήνα, Μανιατέας, σ.62-71.Bartholomew, Ecumenical Patriarch. (2008). Encoutering themystery: Understating Orthodox Cristianity Today,United States of America: Doubleday.Βεκρής, Λ. (2010). «Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας: Ένα Ευρω­παϊκό πειραματικό πρόγραμμα κατά του κοινωνικούαποκλεισμού-η Ελληνική εκδοχή» στο Προδιαγρα­φέςΣπουδών για τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας,Αθήνα: Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης-Ινστι-τούτοΔιαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων, σ. 15-24.Γεωργούλης, Κ. (1976). «Το διδακτικό πρόβλημα του μα­θήματος των θρησκευτικών» στο Κοινωνία 1 : σ.57-63.Σταυροπούλου, Ο., & Πολυδωρόπουλος, Π. (2004). Γνώσηκαι διαχείριση του περιβάλλοντος, Αθήνα: Γκιούρ-δας.Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης. (2013). Έκθεση 2012για τη Διά Βίου Μάθηση στην Ελλάδα, Αθήνα: Γ ενι­κή Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης.Γεωργόπουλος, Α. (2006) Περιβαλλοντική Ηθική, Αθήνα:Gutenberg.DiChiro, G. (1987). «Enviromental education and the question ofgender: A feminist qrutique», In Enviromental Education:Practice and Possibility, Geelong: Deakin University, I.Robottom, p. 23-48.Δεληκωνσταντής, K. (1999). «Από την κτητική στην ευχαρι­στιακή σχέση με την κτίση. Η οικολογική διάστασητου θρησκευτικού μαθήματος», Στο ΚωνσταντίνοςΓρηγοριάδης κ.συν. Παιδαγωγία Ζωής, ΣταύροςΦωτίου, (επιμ.), Αθήνα: Αρμός, ο. 39-70.Δεληκωνσταντής, Κ. (2005). «Η νέα γενιά των Δασκάλων καιτο μάθημα των θρησκευτικών», Στο Σύναξη 93 : σ.67-76.Δίκαιος, Α. (1995). «Το χριστιανικό τοπίο στα νησιά τουΑιγαίου», Στο Μ.Σ. Σκούρτος και Κ.Μ. Σοφούλης, ΗΠεριβαλλοντικήΠολιτική στην Ελλάδα. Ανάλυσητου Περιβαλλοντικού Προβλήματος από τη σκοπιάτων κοινωνικών επιστημών, Αθήνα: Τυπωθήτω-Γιώρ-γος Δάρδανος, σ. 321-337.Ζήσης, Θ. (1994). Ορθοδοξία και Οικολογία, Θεσσαλονίκη:Βρυέννιος.Ζορμπάς, Κ. (2004). «Η ιδιαιτερότητα της Ορθοδόξου Εκκλη­σίας», Στο Περιβάλλον, Παιδεία, Πολιτισμός, Πρα­κτικάΕπιμορφωτικώνΣυναντήσεων,Καλαμάτα2000-Καρδαμύλη 2002, Αθήνα: Μανιατέας, σ.43-54.Θεοφανέλλης, Τ., Καραγεωργίου, Ε., & Γαληνού, Ε. (2006).«Μεθοδολογία υλοποίησης προγραμμάτων Περιβαλ­λοντικήςΕκπαίδευσης σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαι­ρίας», Στο 2ο Συνέδριο Σχολικών ΠρογραμμάτωνΠεριβαλλοντικήςΕκπαίδευσης, Αθήνα, σ. 238-246.Καραγεωργάκης, Σ. κ.συν. (2005). «Η Περιβαλλοντική Ηθικήκαι στο σχολείο: Η εκπαίδευση αξιών ανοίγει νέαμονοπάτια», Στο Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, ερευ­νητικά δεδομένα και εκπαιδευτικός σχεδιασμός, Μ.Καϊλά κ.συν. (επιμ.), Αθήνα: Ατραπός, σ. 285-302.Κόπτσης, Α. (2005-2006). «Η βιωματική σχολική θρησκευτικήαγωγή και οι δυνατότητες εφαρμογής της στο ση­μερινό ελληνικό σχολείο», Κίνητρο 7: σ. 51-66.Μαράς, Α. (2008). Πατερική Θεολογία και ΧριστιανικόςΠολιτισμός, Θεσσαλονίκη: Αντώνιος Σταμούλης.Μαράς, Α. (2005). «Οι απόψεις της ορθοδοξίας για το περι­βάλλον ως πηγή έμπνευσης στη θεματολογία τωνΣχολικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαί­δευσης», Στο 1ο Συνέδριο Σχολικών ΠρογραμμάτωνΠεριβαλλοντικής,Κόρινθος, 23-26 Σεπτεμβρίου2005, σ. 423-430.Μαρμάρινος, Γ., & Βερβενιώτη, Τ. (2007). «Σχολεία Δεύτε­ρης Ευκαιρίας: Από την κοινωνική εκπαίδευση στονκοινωνικόγραμματισμό»,Αθήνα: Διά Βίου, σ.105-115.Παλαιό Διαθήκη. (1981). Α. Ralfs, Septuaginta, Stuttgard,Αθήνα: Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας τηςΕλλάδος.οfPalmer,J.(1998). Enviromental education in the 21 century:theory,practice, progress and promise, London-NewYork:Routledge Falmer.Παπαϊωάνου, Δ., & Στράγκα, Σ. (2004). «Δυνατότητες διεπι­στημονικήςκαιδιαθεματικήςπροσέγγισης στηδιδασκαλία των Θρησκευτικών της ΠρωτοβάθμιαςΕκπαίδευσης», Στο Επιθεώρηση ΠαιδαγωγικώνΘεμάτων, 9: σ. 92-102.Persellis, Ε. (2005). «Ecological crisis and Christian religiouseducation. Towards an ecological pedagogy through theréévaluation of the biblical stories of creation», ΣτοΚατήχηση και παιδεία. Μελετήματα χριστιανικήςθρησκευτικήςαγωγής,Αθήνα:Γρηγόρης,σ.129-139.Πορτελάνος, Σ. (2007). «Η δημιουργία αειφόρο διδασκαλείοπολιτισμού-Η αειφορία καρπός συνάντησης κτιστούκαι άκτιστου», Στο Ορθοδοξία και Παιδεία στοδρόμο της Εκπαίδευσης για την αειφορία, Πρακτικάσυνεδρίου, Σιβιτανίδειος Σχολή Τεχνών και Επαγ­γελμάτων, 28-29 Ιανουάριου 2006, Αθήνα: Γραφείο-Ίδρυμα Νεότητος Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, σ.193-207.Ρεράκης, Η. (2009). «Το μάθημα των θρησκευτικών σήμε­ρα», Στο Κοινωνία 1 : σ.15-32.Ρεράκης, Η. (1995). «Η σχεσιοδυναμική ανθρώπου και κτίσε­ως», Στο Ελλωτία 4: σ. 317-333.Ρεράκης, Η. (1998). «Η οικολογική συνείδηση του μαθητήμέσα από τα θρησκευτικά πρότυπα», Στο Προσεγγί­ζοντας την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, ΚιμιωνήςΓεώργιος (επιμ.), Αθήνα: Έλλην, σ. 54-75.Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων - ΓενικήΓραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων - ΙνστιτούτοΔιαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (2003). Περιβαλλο­ντικόςΓραμματισμός, Αθήνα: Γενική ΓραμματείαΕκπαίδευσης Ενηλίκων - Ινστιτούτο Διαρκούς Εκ­παίδευσης Ενηλίκων.Φλογαΐτη, Ε. (1998). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Αθήνα:Ελληνικά Γ ράμματα.Φλογαΐτη, Ε. (2010). «Περιβαλλοντικός Γραμματισμός-Περι-βαλλοντική Εκπαίδευση», Στο Προδιαγραφές Σπου­δών για τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, Αθήνα:Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης - ΙνστιτούτοΔιαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων, σ. 243-259.Φύλλο Εφημερίδας Κυβέρνησης, ΦΕΚ 188, τεύχος Α', 23Σεπτεμβρίου, 1997.Φωτίου, Σ. (1998). «Ελευθερία και αγάπη: οδός και τέλοςτηςΧριστιανικής Αγωγής ή μαθήματα των παιδιώνπρος τους μεγάλους», Στο Σύναξη 66: σ. 81-90.Φωτίου, Σ. (2001). «Θέματα Χριστιανικής Αγωγής», Στο Α.Βρέιμ, I. Μποζιάμρα & Κ. Ταραζάρ, Θέματα Χριστια­νικής Αγωγής, Σταύρος Φωτίου (επιμ.), Αθήνα: Αρ­μός, σ. 9-17.Φωτίου, Σ. (1999). «Λειτουργικός εξαγιασμός. Το οικολογικόπεριεχόμενο της Χριστιανικής Αγωγής», Στο Κων­σταντίνοςΓρηγοριάδης κ.συν., Παιδαγωγία Ζωής,Σταύρος Φωτίου (επιμ.), Αθήνα: Αρμός, σ. 253-295.Χοντολίδου, Ε., (2010). «Η έννοια του γραμματισμού σταΣχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας», Στο ΠροδιαγραφέςΣπουδών για τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας,Αθήνα: Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης -ΙνστιτούτοΔιαρκούςΕκπαίδευσης Ενηλίκων, σ.33-38.Χρονόπουλος, Ν. (2000). «Η παιδευτική αξία του μαθήματος των θρησκευτικών», Κοινωνία 3, σ. 256-264.